Reablement, het nieuwe toverwoord in de zorg?

Tegenwoordig kom je het overal tegen, reablement. Op sociale media, in het regioplan van Samen Sterker Eemland en straks ook als workshoponderwerp op onze eigen O&I dag. Veelal in één adem genoemd met termen als zelfredzaamheid en samenredzaamheid. Maar wat is reablement en kunnen we ermee?

Wat is reablement?

Reablement betreft herstelgerichte- of revalidatiezorg. Het doel is mensen helpen weer zo zelfstandig mogelijk te functioneren en de kwaliteit van leven te bevorderen. Kenmerkend voor reablement zijn de focus op wat iemand zelf kan en wil, korte en intensieve herstelgerichte interventies (zo mogelijk in de thuisomgeving), maatwerk en een multidisciplinaire aanpak. Het gaat dus om een persoonsgerichte en holistische zorgbenadering, gericht op zelfstandigheid en kwaliteit van leven.

Oude wijn in nieuwe zakken?

De principes van deze zorgbenadering gaan terug tot kort na de Tweede Wereldoorlog waar ze werden toegepast bij de revalidatie van gewonde soldaten en burgers. De term reablement dateert uit de jaren 90 en betekent letterlijk “het weer zelf doen”.

Reablement is dus niet nieuw. Wat wel nieuw is, is alle aandacht voor deze zorgbenadering. Dit kan verklaard worden vanuit de noodzaak de zorgkosten te beheersen en het willen bijdragen aan de oplossing voor het capaciteitsvraagstuk die de vergrijzing met zich meebrengt.

Werkt reablement?

Er is groeiend bewijs dat reablement effectief is in het bevorderen van zelfstandigheid, het verbeteren van de kwaliteit van leven en het verminderen van de zorgbehoefte. Het vraagt echter eerst een tijdsinvestering van zowel zorgprofessionals als ook de patiënt zelf. Denk daarbij aan het in beeld brengen van het functioneren en de behoeften binnen de verschillende levensdomeinen, het opstellen van een individueel zorgplan, ondersteuning bij training en het geven van voorlichting en educatie.

Reablement in de huisartsenzorg

Huisartsenzorg is per definitie persoons-en herstelgericht, integraal en wordt nabij geleverd. En er wordt steeds vaker gewerkt vanuit het concept Positieve Gezondheid waarbij de aandacht ook uitgaat naar het verbeteren van het welzijn en zelfstandigheid van de patiënt. We moeten reablement dan ook niet als nieuw zorgconcept zien maar als door te ontwikkelen praktische en specifieke interventie, complementair aan datgene wat we al doen.

Binnen de huisartsenzorg wordt op verschillende manieren herstelgerichte zorg geboden. Denk bijvoorbeeld aan zelfmanagement binnen de chronische zorg, het monitoren van herstel en het verwijzen naar aanbod van de fysio- en ergotherapie, herstelaanbod bij psychische kwetsbaarheid maar ook voor aanpassingen in de woonomgeving.

Doorontwikkeling van wat we al doen begint met een stuk bewustwording en het vergroten van kennis over de toepassingsmogelijkheden. Zo liggen er onder meer kansen op het gebied van inzet van zorgtechnologie, vroegtijdige identificatie van functieverlies (bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname) en het opstellen van persoonlijke zorgplannen.

Reablement bij onze ketenpartners?

Met name binnen de ouderenzorg neemt reablement een vlucht. Naast gerichte ADL- en mobiliteitstraining gaat de aandacht uit naar cognitieve training, sociale activiteiten en buurtgerichte programma’s. Ook binnen de geestelijke gezondheidszorg worden reablementprincipes toegepast. Denk aan cognitieve gedragstherapie, mindfulness en peer- en zelfhulpgroepen.

Reablement past naadloos in het nieuwe normaal van “zelf als kan, thuis als het kan, digitaal als het kan”. Vanuit de verschillende domeinen wordt hier nu invulling aan gegeven. Soms binnen een specifiek programma maar ook als onderdeel van de reguliere werkwijze.

Binnen de regio ontbreekt het ons aan een eenduidig beeld bij reablement, de toepassingsmogelijkheden en wat we daarin van elkaar kunnen en mogen verwachten. Daardoor is het lastig gezamenlijke doelen te realiseren. HE zal hierover het gesprek voeren met onze partners binnen Samen Sterker Eemland en het traject Versterking eerstelijnszorg.

Heb je hier ideeën over dan kun je deze delen via Teams in een chat aan Annemieke de Jong (sr. beleidsadviseur) of een mail aan a.dejong@huisartseneemland.nl