Stap 1: is er wel/geen contra-indicatie voor HST?
Check hier of er contra-indicaties voor hormoonsuppletietherapie (HST) aanwezig zijn. En check welke route daarbij past: oraal of transdermaal.
-
- Hormoongevoelige tumoren (mammacarcinoom, endometriumcarcinoom), overleg eventueel met de oncoloog
- Veneuze trombo-embolieën (indien adequate antistolling wordt gebruikt mag HST wel)
- Hart- en vaatziekten (zoals hartinfarct en herseninfarct)
- Ernstige leverziekten (cirrose, hepatitis, profyrie, SLE)
- Onverklaard vaginaal bloedonderzoek (doe eerst verder onderzoek voor je HST voorschrijft)
- Meningeoom. Dit is een contra-indicatie voor progestageenZo ja? Ontraad HST
-
Verhoogd risico op hart en vaatziekten:
- Hypertensie (indien goed gereguleerd mag HST wel)
- Hypercholesterolemie (indien goed gereguleerd mag HST)
- Migraine met aura
- Polycysteus ovarium syndroom
- Zwangerschapshypertensie/pre-eclampsie/HELLP
- Sterk belaste familie anamneseVerhoogd risico op veneuze trombo-embolieën:
- Trombofilie
- 1e graad familielid met tromboseVerhoogd risico op mammacarcinoom:
- Belaste familieanamnese
- Eerdere bestralingen op thoraxRoken
Obesitas -
Kijk of er nog iets anders is om een goede keuze te maken tussen oestrogenen via orale of transdermale route.
Check aanwezigheid van:
- Epilepsie
- Schildklieraandoening
- Stemmingsklachten
- Biatrische chirurgieAanwezig?
Zo ja: als er gekozen wordt voor HST, dan is het advies om de oestrogenen via de transdermale route te geven.
Hiermee wordt het first pass effect (verwerking via de lever) vermeden wat gunstiger is bij bepaalde aandoeningen (zoals epilepsie en schildklierproblematiek).
Daarnaast is de hormoonafgifte stabieler t.o.v. een tablet wat gunstiger is bij stemmingsklachten of bij een depressie in de voorgeschiedenis.
Na biatrische chirurgie is de opname van medicatie per os onzekerder waardoor ook hierbij de transdermale route de voorkeur heeft.
Zo nee: als er gekozen wordt voor HST, dan mag je oestrogenen zowel oraal als transdermaal geven.
Voordelen oestrogeen oraal:
- Dit is het meest uitgebreid onderzocht.
- Makkelijk in gebruik. Dagelijkse tablet, ook combinatietabletten zijn mogelijk
- Geen huidirritatie (kan bij transdermaal wel)Voordelen oestrogenen transdermaal:
- Vermijden first pass effect (zie hierboven)
- Stabielere hormoonafgifte (zie hierboven)De dosering van de gel en spray is makkelijk te verhogen door de patiënt zelf