Wijkverpleging helpt niet meer standaard bij steunkousen
Vrijdag 31 oktober 2025
De werkwijze voor patiënten die steunkousen nodig hebben verandert. In de vernieuwde aanpak trekken inwoners voortaan zelf hun steunkousen aan met een passend hulpmiddel. Dit vergroot hun zelfstandigheid, voorkomt wachttijd op zorg én houdt professionele capaciteit beschikbaar voor mensen die dat het hardst nodig hebben.
De IVVU (koepel van ouderenzorginstellingen in regio Utrecht), heeft samen met zorgprofessionals, van huisartsen en wijkverpleging tot compressiespecialisten, ergotherapeuten en zorgverzekeraars, een nieuwe werkwijze ontwikkeld die ze vanaf nu implementeren in de regio Utrecht.
Wat verandert er?
- De wijkverpleging helpt niet langer standaard bij het aan- of uittrekken van steunkousen.
- De compressiespecialist geeft advies en oefent met hulpmiddelen. Voor complexe casuïstiek* wordt verwezen naar het steunkousenspreekuur van de ergotherapeut.
- Bij de uitleg van het hulpmiddel is een oefenmaatje aanwezig, die vervolgens helpt bij het oefenen met het aan- en uittrekken van de steunkousen.
- Wanneer het de inwoner niet lukt om zelfstandig de steunkousen aan of uit te trekken, bepaalt de wijkverpleegkundige – na inzet van de compressiespecialist, ergotherapeut en hulpmiddelen – hoe de inwoner het beste geholpen kan worden (door het netwerk of inzet vanuit de wijk).
Wat wordt er van de huisartsenpraktijk verwacht?
- Bij zwachtelen → Verwijs naar de wijkverpleging.
- Voor compressiemiddel (steunkousen, klittenbandzwachtel e.d.) → verwijs naar de compressiespecialist.
- Wanneer de inwoner eerst naar wijkverpleging gaat voor zwachtelen: geef direct ook de verwijzing naar de compressiespecialist mee → voorkomt extra consult.
- Vermeld altijd de diagnose op de verwijzing en sluit contra-indicaties uit.
- Geef de patiënt informatie mee: Zelf steunkousen aantrekken en Voorlichting preventie steunkousen
- Informeer inwoners dat zij hun steunkousen zelf (zo nodig met hulpmiddel) aan- en uittrekken. De wijkverpleging komt hier niet meer voor langs.
Download: nieuwe werkwijze steunkousen
Meer weten? Bekijk de toolbox voor professionals en voor inwoners
Wat levert dit op voor de huisarts?
- We hanteren in de keten samen een duidelijke en overzichtelijke werkwijze.
- Iedereen in de keten deelt de preventieboodschap en stimuleert zelfredzaamheid en eigen regie waar dat kan.
- Voorkomt extra consulten voor doorverwijzing naar de compressiespecialist en onnodige machtigingsaanvragen voor hulpmiddelen, dankzij betere afspraken in de keten.
- Meer capaciteit bij de wijkverpleging voor complexere hulpvragen.
Deze verandering vraagt om samenwerking, afstemming en lef — maar vooral biedt het de kans om de zorg toekomstbestendig te maken. Door inwoners te helpen meer zelf te doen, maken we ruimte voor meer complexe zorgvragen. Op plekken waar al gewerkt wordt met de nieuwe werkwijze blijkt dat 80% van de mensen die oefenen met hulpmiddelen in staat is om hun steunkousen zelfstandig aan en uit te trekken.