Landelijk zijn er veel zorgen rondom de toegankelijkheid van en de stijgende kosten binnen de jeugdhulp en jeugd-GGZ. Als huisartsen en POH Jeugd ervaren we dat regelmatig. Kwetsbare kinderen dreigen zo in de knel te komen.
Huisartsen Eemland is daarom steeds met gemeenten en jeugdhulp in gesprek. We zoeken daarin zowel binnen het sociaal domein, Jeugd-GGZ instellingen, Scholenkoepel Eemland, GGD alsook Huisartsen Eemland naar optimale samenwerking en oplossingen. Ons gezamenlijke doel is de toegankelijkheid en de kosten van de jeugdhulp beheersbaar te houden. We stemmen de zorg af om te voorkomen dat we dingen dubbel doen. Maar ook om te bevorderen dat we kinderen direct naar de juiste plek verwijzen en niet van het kastje naar de muur. Om dit te kunnen bereiken, is het nodig om elkaars werkwijze en elkaars taal te begrijpen.
We krijgen van veel huisartsen vragen over de jeugdhulp en met name over BSA Jeugdhulp.
De door BSA Jeugdhulp ingerichte werkwijze rondom de toegang tot specialistische jeugdhulp/GGZ hebben we kritisch bekeken vanuit de mogelijkheden van de huisarts en POH J. Daar zijn voorlopige afspraken over gemaakt die we gaan monitoren. Op deze pagina geven we uitleg over wat BSA Jeugdhulp is en de werkwijze die we afgesproken hebben. Dit is een continu verbeterproces waarbij we steeds kijken of er zaken anders moeten/kunnen en waar we de samenwerking kunnen verbeteren.
Wat is BSA Jeugdhulp?
BSA Jeugdhulp staat voor Breed Spectrum Aanbieders. In 2021 hebben in de regio Eemland zeven jeugdhulpinstellingen voor gespecialiseerde zorg (GGz Centraal Fornhese, ’s Heeren Loo, Youké, De Rading, Leger des Heils, Timon en Pluryn) een netwerkorganisatie opgericht op verzoek van de gemeenten, genaamd BSA Jeugdhulp. BSA jeugdhulp biedt specialistische jeugdhulp in Amersfoort, Leusden, Soest, Woudenberg en Bunschoten, (Baarn en Eemnes). Hiermee is er één toegang voor specialistische jeugdhulp/GGZ.
Bij een complexe casus kan BSA Jeugdhulp een meekijkconsult plannen. Wanneer er sprake is van minder complexe en enkelvoudige problematiek is een verwijzing naar het lokale (wijk)team of een andere aanbieder meer passend. Per 2024 komt er één toegang voor zowel basis als specialistische Jeugdhulp/-GGZ.
BSA Jeugdhulp werkt op dit moment met zes gebiedsteams verspreid over de regio. Het zijn integrale specialistische jeugdhulpteams die bestaan uit professionals zoals systeemtherapeuten, gz-psychologen, klinisch psycholoog, LVB-experts, intensief ambulant gezinsbehandelaren, experts op het gebied van huiselijk geweld en seksueel misbruik, orthopedagogen, etc. Ook zijn er in drie kinder- en jeugdpsychiaters aan de zes gebiedsteams verbonden. Samen (integraal) kijken ze welke combinatie van expertises het meest effectief is.
In 2024 breidt het aantal teams uit. Met de gebiedsteams kunnen ze dichtbij en in nauwe samenwerking met anderen in de wijk (school, jeugdarts, wijkteams*, welzijn en huisartsenpraktijken) de hulp aanbieden die nodig is als er sprake is van complexe problematiek. De gebiedsteams van BSA Jeugdhulp zijn het aanspreekpunt voor alle vragen bij complexe problematiek van kinderen en jongeren tot 18 jaar.
*Wijkteam: hiermee wordt bedoeld het lokale team, sociaal wijkteam, jeugdteam of wijkteam, de benaming verschilt per gemeente.
Zorgpad huisarts bij kinderen (<18) met (een vermoeden van) psychische klachten
In eerste instantie komt de patiënt bij de huisarts. Deze gaat in gesprek, exploreert de hulpvraag van ouders en/of kind en kijkt eventueel naar een somatische verklaring voor de klachten (bijv. moeheid bij een puber). Daarna is er een aantal opties:
Overdracht aan BSA Jeugdhulp
Na verwijzing komt de vraag bij het gebiedsteam binnen. Een warme overdracht is zeer wenselijk omdat je dan als huisarts of POH Jeugd kunt toelichten wat er in jouw visie nodig is. BSA Jeugdhulp wil ook weten wat er in het gezin speelt en in welke context de klachten van het kind mogelijk passen.
In veel gevallen is deze warme overdracht voldoende en kunnen we de patiënt aanmelden of volgt een advies voor andere hulp. Bij een complexe casus, of als ouders zich niet kunnen vinden in dat advies, kan BSA Jeugdhulp een meekijkconsult plannen. Dit meekijkconsult heeft als doel de hulpvraag nader te onderzoeken en tot een advies te komen passend bij de situatie. Tijdens het meekijkconsult komen twee medewerkers van BSA Jeugdhulp op de praktijk tijdens een reeds bij de POH Jeugd of de huisarts ingepland gesprek. Bij voorkeur zijnbij dit meekijkconsult de patiënt en de ouders aanwezig en iemand van het wijkteam. Uiteraard hangt dit af van de situatie.
Het resultaat van het gesprek is een behandeladvies bij BSA Jeugdhulp of een andere aanbieder dan wel het wijkteam of welzijn. Is inzet van BSA Jeugdhulp nodig dan kunnen we de aanmelding in gang zetten en is er géén nieuwe intake nodig.
Betrokkenheid wijkteam
BSA Jeugdhulp werkt aanvullend op de verwijzers (Huisarts, POH J, Jeugdarts, SAVE, medisch specialist) en werkt nauw samen met het wijkteam zowel voor, tijdens als na afsluiting van de behandeling.
De wijkteams hebben steeds meer expertise om zelf laag complexe jeugdzorg te bieden. Hierdoor houden ze de duur van de behandeling in de specialistische GGZ/jeugdhulp zo kort mogelijk en zijn er meer behandelopties voor nieuwe kinderen/jongeren.
Bij de verwijzing van een patiënt bij BSA Jeugdhulp is het daarom belangrijk om te weten of er al een aanmelding is gedaan bij het wijkteam. Is dit niet zo dan wil BSA Jeugdhulp dit graag weten bij de verwijzing. Daarnaast raden zij aan – zeker bij ernstige problematiek – het gezin ook aan te melden bij het wijkteam. De psychische klachten van het kind kunnen impact hebben op het functioneren van de ouders waarbij ondersteuning van de ouders gewenst is.
Hoe meld je aan bij BSA Jeugdhulp
Het heeft de voorkeur vooraf te overleggen met het gebiedsteam van BSA Jeugdhulp. Bel of mail daarvoor het juiste gebiedsteam. Zie hieronder voor de telefoonnummers en mailadressen.
Via ZorgDomein (kies de optie GGz Centraal) kun je de patiënt verwijzen. Dan vindt daarna telefonisch overleg plaats tussen POH Jeugd en BSA Jeugdhulp of huisarts en BSA Jeugdhulp.
De gebiedsteams van BSA Jeugdhulp zijn dagelijks tussen 11 en 13 uur bereikbaar. (Zie hieronder voor contactgegevens en in Zorgdomein)
Inzet van POH Jeugd bij aanmelding BSA Jeugdhulp
De POH J kan helpen bij een aanmelding bij BSA Jeugdhulp. Als de huisarts vermoedt dat inzet van BSA Jeugdhulp nodig is, kan de huisarts de POH J om advies en ondersteuning vragen. De POH J kan een intake doen en de hulpvraag verder verduidelijken. Als inzet van BSA Jeugdhulp dan noodzakelijk lijkt, kan de POH J de aanmelding in gang zetten, zoals hierboven beschreven.
Wat is er nodig voor een aanmelding bij BSA?
Een helder geformuleerde hulpvraag (wat is het ervaren probleem), voldoende informatie (voorgeschiedenis, eerdere behandeling, systeeminformatie, gegevens ouder(s), waar ligt het gezag e.d.).
BSA Jeugdhulp én de patiënt zijn ermee geholpen als de patiënt bekend is of aangemeld bij het wijkteam waar ze nauw mee samenwerken. Om hulp op- en af te kunnen schalen naar het wijkteam. Het helpt als de huisarts dit bespreekt met de patiënt. Is de patiënt niet aangemeld bij het wijkteam? Geef dit dan aan bij de verwijzing via het Zorgdomein. BSA Jeugdhulp kan hier in gesprek met de patiënt op verder gaan.
Haalbaarheid voor huisarts en POH-J
Zoals gezegd monitoren wij als HE of de werkwijze van BSA Jeugdhulp, het meekijkconsult voorafgaand aan de aanmelding en de adviezen die BSA Jeugdhulp geeft, haalbaar zijn voor de huisartsen en POH J. Wij hebben laten weten dat huisartsen geen mogelijkheid hebben om een MDO te declareren en het daarom passend moet zijn in de praktijkvoering en consulttijd. Deelnemen aan een meekijkconsult is daarom geen verplichting voor huisarts en POH J. Ter overweging geven wij huisartsen mee dat het uiteindelijk mogelijk ook tijdwinst later in het traject op kan leveren. Het vergroot de kans dat we in één keer de juiste hulp inzetten en geeft inzicht in de wachttijd op de juiste hulp. De afweging zal in overleg steeds zijn of het én noodzakelijk is voor een goede overdracht aan BSA Jeugdhulp én of de patiënt zo op de juiste plek de noodzakelijke hulp kan krijgen. Ook voor de POH J geldt dit, mogelijk kunnen we het in een gepland consult inpassen. Met BSA Jeugdhulp is afgestemd dat POH J en BSA Jeugdhulp samen bespreken wat noodzakelijk en mogelijk is.
Terugkoppeling BSA Jeugdhulp aan de huisarts/POH J
Tijdens onze bijeenkomsten zien wij goede terugkoppeling naar de huisartsenpraktijk als een belangrijke randvoorwaarde. BSA jeugdhulp zorgt voor een (betere) terugkoppeling aan huisartsen over overbrugging, zorgverlening en afsluiting van de zorgvraag. We kijken als HE of we dit via zorgmail of edifact kunnen inrichten.
Wat verandert er per 2024
Vanaf 2024 sluiten de gemeenten met 1 aanbieder een contract voor de inzet van alle vormen van Jeugdhulp, zowel basis GGZ als specialistische GGZ.
Deze aanbieder gaat samenwerken met een aantal onderaannemers waar zij een contract mee afsluiten. Veel van de huidige zorgaanbieders zullen gaandeweg onderdeel uit gaan maken van de gebiedsteams.
De toegang tot jeugdhulp wordt dan eenvoudiger, 1 toegang voor jeugdhulp/jeugd GGZ waar de hulpvraag binnenkomt. Daar bespreken ze hoe ze de vraag het beste kunnen oppakken. Een potentieel nadeel zou kunnen zijn dat er minder keuze voor patiënt en ouder is. Deze nieuwe organisatie zal net als BSA Jeugdhulp aanvullend werken op en nauw samenwerken met het wijkteam. Deze samenwerking stimuleert het inzetten passende hulp, stepped up met uiteindelijk ook korter gebruik van de SGGZ. Zo ontstaat er ruimte om meer hulpvragen op te pakken.
Tot slot
Voor veel huisartsen is deze manier van werken nieuw. Elke verandering in werkwijze roept terecht vragen op en kent kansen, maar ook beperkingen. Daarom gaan we in 2023 in een aantal praktijken een pilot doen met het meekijkconsult waarin we de werkwijze evalueren. In deze pilot hopen we meer zicht te krijgen op wanneer een meekijkconsult bijdraagt en of de werkwijze haalbaar is. Met de opgedane ervaring zullen we de werkafspraken waar nodig weer aanpassen en bij succes uitrollen in de hele regio.
Heb je naar aanleiding van bovenstaande vragen, neem dan contact op met Rianne van Merendonk, coördinator POH Jeugd
r.vanmerendonk@huisartseneemland.nl